საერთაშორისო სამშენებლო წესების ილუსტრირებული გზამკვლევის ქართული თარგმანი

საერთაშორისო სამშენებლო კოდი დარეგისტრირებულია საქართველოს სტანდარტად და მისი გამოყენება (არჩევის შემთხვევაში სავალდებულოა) შესაძლებელია საქართველოში ნებისმიერი საპროექტო თუ სამშენებლო ორგანიზაციის მიერ, როგორც ნორმა (კოდი).

საერთაშორისო სამშენებლო კოდის ილუსტრირებული გზამკვლევი არის სარეკომენდაციო ხასიათის დოკუმენტი, რომლის ამოცანაა დაინტერესებულ პირებს დაეხმაროს საერთაშორისო სამშენებლო კოდის აღქმაში .

საბჭოთა საქართველოში შენობა-ნაგებობებს სახელმწიფო დაქვემდებარებაში მყოფი საპროექტო ორგანიზაციები აპროექტებდნენ; საბჭოთა კავშირის მასშტაბით ვრცელდებოდა სამშენებლო ნორმებისა და წესების ერთიანი კომპლექსური, სავალდებულო მოთხოვნები - „სნიპები“ (СНиП - Строительные нормы и правила). საბჭოთა მოდელის მიხედვით, პროექტირება-მშენებლობის სფეროში სახელმწიფო ერთადერთ სუბიექტს წარმოადგენდა. ამ მოდელის თანახმად, იგი თავად იყო დამკვეთი, დამპროექტებელი, მშენებელი, მაკონტროლებელი და, ასევე, უძრავი ქონების მფლობელი. გეგმიურად, წინასწარ განსაზღვრავდა მიზნებს, საშუალებებს და შემდეგ თავად ახორციელებდა მათ.

გეგმიური ეკონომიკიდან საბაზრო ეკონომიკურ მოდელზე გადასვლა, სახელმწიფო საკუთრების გარდა, მრავალი მესაკუთრის გაჩენას გულისხმობს, რაც სათანადო ცვლილებებს მოითხოვს. თანამედროვე სახელმწიფოს როლი ამ მრავალსუბიექტიან პროცესში მართვა და მონიტორინგია, რაც გაცილებით მოქნილ და მოდერნიზებულ საკანონმდებლო ბაზას საჭიროებს. ეს გულისხმობს სახელმწიფოს მხრიდან პროექტირების, მშენებლობისა და ექსპლუატაციის პროცესში უწყვეტ კონტროლს, ერთიანი იურიდიული ძალის მქონე ნორმატიული ბაზის შექმნას არქიტექტორების, ინჟინრების, კონსტრუქტორების, მშენებლებისა და სფეროსთან მომიჯნავე სხვა დარგის სპეციალისტებისთვის.

სხვაობა საბჭოეთში მოქმედ ნორმებსა და საბაზრო ეკონომიკურ სივრცეში მოქმედ ნორმებს შორის თვალსაჩინოა მშენებლობა-პროექტირებაში. პირველ შემთხვევაში, როცა მშენებლობის სფეროში ერთადერთი მოქმედი სუბიექტი სახელმწიფოა, ნორმების განმსაზღვრელი ფაქტორი გათანაბრებული პირობების შექმნა და, ასევე, დანახარჯების (სახელმწიფო თანხის) თანაბრად და ეკონომიურად განკარგვაა. შესაბამისად, სახელმწიფო დირექტიულად, მითითებული ნორმებით განსაზღვრავდა სავალდებულო მინიმალურ და მაქსიმალურ პირობებს.

დასავლური ნორმების მიხედვით კი, ძირითადად, მინიმალური მოთხოვნებია დაწესებული. რესურსების ეკონომიური და პრაგმატული გამოყენებისთვის სხვა, ნებისმიერი ფორმისა თუ მეთოდის გამოყენება შეუზღუდავია, რაც, თავის მხრივ, ჯანსაღი კონკურენციის პირობებში, ტექნოლოგიურ განვითარებას უწყობს ხელს. მაგალითად: საბჭოთა ნორმით, სკოლებში დადგენილი იყო სასწავლო ზონისა და სპორტული ზონის სავალდებულო მანძილით დისტანცირება (სასწავლო პროცესის ხმაურისა და ყურადღების გადატანის ფაქტორისაგან დაცვის მიზნით). ანალოგიურ შემთხვევაში საერთაშორისო სამშენებლო კოდის (ამერიკაში მოქმედი კოდების სისტემის) მოთხოვნაა სასწავლო პროცესის ყოველმხრივი უზრუნველყოფა, მაგრამ არა სავალდებულო მანძილის განსაზღვრით, არამედ ნებისმიერი საშუალებით, იქნება ეს დისტანცირება თუ სხვა ტექნოლოგიური გადაწყვეტა (პროექტის ავტორი შეზღუდული არ არის).

საბოლოოდ საბჭოთა კავშირის რღვევის შემდეგ ასეთი ხისტი მიდგომა არაკონკურენტული აღმოჩნდა საბაზრო ეკონომიკის მოთხოვნებს მორგებულ სხვა ნორმებთან შედარებით (საერთაშორისო კოდების საბჭო, ევროკოდები და ა.შ.).

საქართველოს დამოუკიდებლობის აღდგენის შემდეგ „სნიპებს“ მოქმედების ვადა გაუგრძელდა. მართალია, გაგრძელების სამართლებრივი საფუძველი დავის საგანი გახდა, მაგრამ ინერციით, ძირითადად მაინც, ძველი ნორმები გამოიყენებოდა. დღესაც პრაქტიკულ საქმიანობაში მეტწილად მათ ეყრდნობიან. დღეს საბჭოთა ნორმების სამართლებრივი სტატუსი შემდეგია: საბჭოთა ნორმების ძირითადი ნაწილი დარეგისტრირებულია საქართველოს სტანდარტად და მათი გამოყენება სავალდებულოა მხოლოდ არჩევის შემთხვევაში.

2006 წელს ამოქმედდა დადგენილება (საქართველოს მთავრობის დადგენილება საქართველოს მიერ სხვა ქვეყნების ტექნიკური რეგლამენტების აღიარებისა და მოქმედების წესის შესახებ), რომლის მიხედვითაც შესაძლებელი გახდა მსოფლიოს ყველა განვითარებული ქვეყნის მოქმედი ნორმების გამოყენება. ამ კანონის მიზანი იყო, საქართველოში მსოფლიო სტანდარტების შესაბამისი საკანონმდებლო და ნორმატიული ბაზის უქონლობის გამო არ შეფერხებულიყო უცხოური ინვესტირება, მათ შორის, პროექტირება-მშენებლობაში. ეს არის გარდამავალი ეტაპი ერთიანი, სათანადო სამშენებლო ნორმების შექმნამდე. თუმცა გაჭიანურებულმა პროცესმა პროექტირებისა და მშენებლობის დაბალი ხარისხი განაპირობა, რამაც ყველაზე მეტად მომხმარებლები დააზარალა.

დღეს საქართველოში არსებობს სივრცითი დაგეგმარებისა და სამშენებლო საქმიანობის მარეგულირებელი კანონმდებლობა (მათ შორის ცალკეული ნორმებიც), მაგრამ ეს კანონმდებლობა დახვეწასა და განვითარებას საჭიროებს, მაგალითად, არ გვარდება ან ცუდად გვარდება ისეთი საკითხები, როგორებიცაა: გასასვლელი საშუალებები, მათ შორის ხანძარსაწინააღმდეგო მოთხოვნები, პროექტირება და მშენებლობა განსაკუთრებული საჭიროების მქონე ადამიანთა მინიმალური მოთხოვნების გათვალისწინებით და სხვ. მნიშვნელოვანი საკითხები სახელმწიფოს ყურადღების მიღმა რჩება სამშენებლო ნებართვის გაცემის, მშენებლობისა და შემდგომი ექსპლუატაციის პროცესში.

სამწუხაროდ, საპროექტო ორგანიზაციების დიდი ნაწილი ხშირად იმ მინიმალურ მოთხოვნებსაც არ ითვალისწინებს, რომლებიც აუცილებელია შენობა-ნაგებობების სრულყოფილი ფუნქციონირებისთვის. ეს ორგანიზაციები, მეტწილად, მაშინ სარგებლობენ ნორმატიული ბაზით, როდესაც მათ საერთაშორისო დონის, კონკურენტუნარიანი პროდუქტის შექმნა უხდებათ.

არც უმაღლეს არქიტექტურულ და სამშენებლო სასწავლებლებში ეთმობა სათანადო ყურადღება სამშენებლო ნორმების შესწავლას, მათ სასწავლო პროგრამებში ჩართვას, შემდგომ პრაქტიკული დანიშნულებით გამოყენებას და სპეციალური უნარების ჩამოყალიბებას პროექტირების პროცესში.

საერთაშორისო კოდების საბჭო (ICC)

1994 წელს ამერიკის შეერთებულ შტატებში გადაწყდა შეემუშავებინათ ერთიანი, საერთაშორისო ნორმების კრებული (International Code Council (ICC) მანამდე არსებულის - რეგიონალური მოქმედების მქონე (აღმოსავლეთ სანაპიროზე მოქმედი (BOCA), სამხრეთ-აღმოსავლეთ ნაწილში მოქმედი (SBCCI) და დასავლეთ სანაპიროსა და ცენტრალურ ნაწილში მოქმედი (ICBO) კოდების ნაცვლად, უფრო ეფექტურად გამოსაყენებლად. პროფესიული წრეების ინტერესითა და ინტენსიური მუშაობის შედეგად (კერძოდ, ორგანიზაცია საერთაშორისო კოდების საბჭოში (ICC)) 2000 წელს გამოიცა საერთაშორისო კოდების საბჭოს კოდების პირველი რედაქცია.

საერთაშორისო კოდების საბჭოს კოდები არის ერთიანი სისტემა, რომელიც ყოველ სამ წელიწადში ერთხელ განახლებული სახით გამოდის.

საერთაშორისო კოდების საბჭოს კოდებია:

საერთაშორისო სამშენებლო კოდი (International Building Code);
საცხოვრებელის საერთაშორისო კოდი (International Residential Code);
საერთაშორისო სახანძრო კოდი (International Fire Code);
მილგაყვანილობის საერთაშორისო კოდი (International Plumbing Code);
საერთაშორისო მექანიკური კოდი (International Mechanical Code);
არსებული შენობების საერთაშორისო კოდი (International Existing Building Code);
საწვავი აირის საერთაშორისო კოდი (International Fuel Gas Code);
კერძო სარინებლის საერთაშორისო კოდი (International Private Sewage Disposal Code);
საკუთრების მოვლის საერთაშორისო კოდი (International Property Maintenance Code);
ენერგოდაზოგვის/ეფექტიანობის საერთაშორისო კოდი (International Energy Conservation Code);
ველური ბუნებისა და დასახლებული ტერიტორიის გამიჯვნის საერთაშორისო კოდი (International Wildland Urban Interface Code);
საერთაშორისო კოდების საბჭოს შესრულების კოდი (ICC Performance Code);
ზონირების საერთაშორისო კოდი (International Zoning Code);
საერთაშორისო მწვანე სამშენებლო კოდი (International Green Construction Code) შემუშავების პროცესშია.

საერთაშორისო სამშენებლო კოდის ილუსტრირებული გზამკვლევი

2010 წელს ქართულ ენაზე ითარგმნა საერთაშორისო სამშენებლო კოდის, 2006 წლის ამერიკული რედაქციის, ილუსტრირებული გზამკვლევის ნაწილი (3-15 თავები);

შემადგენელი საკითხები: 3. სარგებლობა და გამოყენება. 4. სპეციალური სარგებლობა და გამოყენება. 5. შენობის სიმაღლეები და ფართობები. 6. კონსტრუქციის ტიპები. 7. ცეცხლგამძლე კონსტრუქცია. 8. ინტერიერის მოპირკეთება. 9. ცეცხლისაგან დამცავი სისტემები, 10. გასასვლელი საშუალებები. 11. მისადგომობა. 12. ინტერიერის გარემო. 13. ენერგოეფექტიანობა. 14. ექსტერიერის კედლები. 15. აწყობილი სახურავები.

გზამკვლევი განკუთვნილია არქიტექტორების, კონსტრუქტორების, ინჟინრების, ტექნოლოგებისა და მშენებლებისთვის. იგი განსაკუთრებით მოსახერხებელია ამ სფეროში მოღვაწე დამწყები სპეციალისტებისა და სტუდენტებისთვის.

სტალინური რეპრესიებისა და 2008 წლის რუსეთ-საქართველოს ომის დროს დაღუპულთა მემორიალის საკონკურსო ნამუშევარი

მრავალი წლის მანძილზე ქალაქ გორის მთავარ მოედანზე იოსებ სტალინის ძეგლი იდგა - საბჭოთა სისტემის მონოლითურობისა და სიძლიერის სიმბოლო.

საზოგადოების ერთი ნაწილისათვის მან, ეთნიკური ქართველის კარიკატურამ, უძლეველი მმართველის ხატისა, ხოლო მეორე ნაწილისათვის ტოტალური კონტროლისა და უსამართლობის სიმბოლოს მნიშვნელობა შეიძინა.

დღეს ქალაქ გორის ცენტრში აღარ დგას "დიდი ბელადის" ძეგლი. როგორი უნდა იყოს გამონთავისუფლებული სივრცე? ძველი სიმბოლო ახლით უნდა შეიცვალოს? არის კი ეს საბჭოურ აზროვნებასთან ბრძოლის გზა?

ჩვენი მიზანი არა წარსულის ნაშთების ფიზიკური წაშლაა, არამედ ადგილის ისტორიის შენარჩუნება, რომელიც ადამიანებს საშუალებას მისცემს საკუთარ თავში ჩაღრმავებით გააცნობიერონ საბჭოთა წარსული. ძეგლის პოსტამენტის შენარჩუნება ისტორიულ წარსულზე გაკეთებული მინიშნებაა, მისი თავისუფალი ზედაპირი კი ფუნქციის ტრანსფორმირების საშუალებას იძლევა. იგი ქალაქ გორისათვის ერთგვარ ბელვედერიად, "ატრაქციონად" შეიძლება იქცეს. დამთვალიერებელს საშუალება მიეცემა საკუთარი თვალით იხილოს ხედი, რომელსაც "დიდი ბელადი" მრავალი წლის მანძილზე "გაჰყურებდა". "საკრალურ" პოსტამენტზე ახლა უკვე საყოველთაოდ ნებადართული ასვლით ადამიანები მოახდენენ, მათ ცნობიერებაში (ხილულად თუ უხილავად) ჩაბუდებული საბჭოთა ავტორიტეტების მსხვრევას. ეს იქნება ქმედითი აქტი, რომელიც დაეხმარება მათ გაიაზრონ ინდივიდის თავისუფალი ნების შეუზღუდავობა. თავისუფლებისა, რომელსაც ადამიანები სტალინური რეპრესიების და 2008 წლის რუსეთ-საქართველოს ომის დროს ეწირებოდნენ.

The work for the memorial monument competition in behalf of the victims of the Stalin’s repressions and Russian-Georgian war in 2008

For many years the monument of Stalin was erected in the centre of Town Gori – the symbol of power, strength and monolithic system of the Soviet Union.

For one part of the society the monument (caricature of ethnic Georgian) gained an image of unconquerable ruler and for the other part became a symbol of total control and unjustness.

The monument of a “great leader” does not stand today in the center of Gori. What kind of space should have been this empty space? Should the old symbol be changed by new one? Is it a way of opposing the Soviet mentality?

We do not aim to erase physically the remains of the past, but to maintain the history of the place for activating insights and analyzing what the Soviet past was.

Preserving of the monument basis underlines historical past and its free surface able us to transform the function. It might become a kind of belvedere, “star turn”. A visitor will have a chance to see himself a view “great leader” was “observing” for many years. The allowed clime on the “sacred” basis will able (consciously or unconsciously) people to destroy the Soviet authoritatives within themselves. It would be an affective action that will help them to analyze what the personal free will means. That very free will the people were killed for during the Stalin’s repressions and in Russia-Georgian war of 2008.

„ძველი თბილისი იდენტობა და სული“

ბრიტანეთის საბჭოს, გოეთეს ინსტიტუტის, ნორვეგიის კულტურული მემკვიდრეობის დირექტორატის, ხელოვნების საერთაშორისო ცენტრ “ისტორიალისა” და ICOMOS საქართველოს მიერ ორგანიზებული კონკურსისათვის - „ძველი თბილისის იდენტობა და სული“- შექმნილი პროექტი.

საკონკურსო ნამუშევარი

პროექტში ასახულია დამოკიდებულება თბილისის ისტორიულად ჩამოყალიბებული ურბანული ქსოვილისადმი - სივრცისადმი სადაც ადამიანი ყალიბდება ინდივიდად - საზოგადოება მრავალფეროვანია, ღია და თანაარსებადი.

სამუშაო ვარიანტები

http://www.facebook.com/pages/Old-Tbilisi-Identity-and-Spirit/337946047303?ref=search

მიწისზედა გადასასვლელი ხიდები - საზოგადებრივი სივრცის მოწყობის დისკრიმინაციული პოლიტიკა

როგორია სივრცე, რომელიც ჩვენს ირგვლივაა და განსაზღვრავს ჩვენს ყოველდღიურობას, სივრცე რომელიც გარკვეულწილად განაპირობებს ჩვენს ფსიქოლოგიურ, განწყობით და ემოციურ დამოკიდებულებებს? როგორია გარემო, რომელიც თითოეულ ჩვენგანს ეკუთვნის, რომელზეც თითოეული ჩვენგანი პასუხს აგებს და ამდენად ჩვენივე ანარეკლია. რა პასუხისმგებლობა გვაკისრია ურბანულ გარემოზე და როგორ შეგვიძლია მისი გაუმჯობესება?
ჩვენი ჯგუფი იწყებს პროექტს ამ გარემოს ერთ ნაწილში, საზოგადოებრივ სივრცეში არსებული პრობლემების გასაანალიზებლად და კონკრეტული მაგალითების საფუძველზე იმ თემების წინ წამოსაწევად, რომლებიც ქალაქში ადამიანთა მობილობას, სარეკრეაციო ზონებს, სატრანსპორტო პრობლემებს და ამ სივრცესთან დაკავშირებულ სხვა საკითხებს შეეხებიან. ასეთი სამუშაო წინაპირობა უნდა იყოს შემდგომ ჩასატარებელი კონკრეტული ღონისძიებების დასაგეგმად.

2009 - 2010 წლებში თბილისში დაახლოებით 25 ლითონის მსუბუქი კონსტრუქციის საფეხმავლო ხიდი აიგო, რომელთაც უსაფრთხო მიწისზედა კავშირის ფუნქცია აკისრიათ.

თავდაპირველად, როდესაც ამ ხიდების ქალაქში დამონტაჟდება დაიწყო გაჩნდა მოსაზრება, რომ ისინი დროებითი ნაგებობებია. ამასობაში კი მათი რიცხვი სულ უფრო იზრდება. ხიდების სიახლოვეს არსებული შუქნიშნების ნაწილი და მიწისზედა გადასასვლელები გაუქმდა. ნამდვილად მისასალმებელია მუნიციპალიტეტის მცდელობა გაიმართოს ქალაქში ტრანსპორტით მიმოსვლა, მაგრამ ეს პრობლემა ძირითადად ქვეითად მოსიარულეთა ხარჯზე, მათი უფლებების უხეში დარღვევით არ უნდა გვარდებოდეს.

6 მ. სიმაღლის ხიდზე მოხვედრა მხოლოდ კიბის საშუალებით შეიძლება, რომელსაც არც პანდუსები აქვს, არც ლიფტი და მათი მონტაჟი უახლოეს მომავალშიც არ იგეგმება [1]. იოლი მისახვედრია, რომ ხიდებით ექსპლუატაციას ვერ შეძლებენ ხანდაზმულები, მშობლები საბავშვო ეტლებით, ადამიანები ბარგით და სხვა განსაკუთრებული საჭიროების მქონე პირები. [2]

სატრანსპორტო პრობლემის მოგვარების აღნიშნული მეთოდი ფეხით მოსიარულეთა ნაწილისათვის დიდ დაბრკოლებად იქცა. მუნიციპალიტეტის ამგვარ მიდგომაში კარგად ჩანს სამანქანო ტრანსპორტზე ორიენტირებული საქალაქო მიმოსვლის პოლიტიკა, რომელიც ქალაქში კიდევ უფრო მოუხერხებელი, დაბრკოლოებებით სავსე საზოგადოებრივი სივრცეების გაჩენას გულისხმობს. ეს პოლიტიკა მძღოლების კომფორტზეა გათვლილი. შუქნიშნებისა და გადასასვლელების გაუქმებით იზრდება შეუფერხებელი სამანქანო მოძრაობა, ე.ი. გამზირების მაღალი გამტარობა სიჩქარეების ზრდითაა უზრუნველყოფილი [3].

აქვე ისიც უნდა აღინიშნოს, რომ ტროტუარებზე ხიდის საყრდენი კონსტრუქციების დამონტაჟებით შემცირდა ფეხით მოსიარულეთათვის განკუთვნილი სივრცეც. ეს ყველაფერი თბილისის მოსახლეობას, ქალაქის ბიუჯეტიდან გამოყოფილი თანხის სახით, ყოველწლიურად 3 000 000-მდე ლარი უჯდება.მსგავსი დამოკიდებულება, სატრანსპორტო პრობლემის მოგვარების მოკლევადიანი ხედვაა. ეს მიდგომა საკუთარ თავში ჩაკეტილ წრეს გულისხმობს. რაც უფრო რთული ხდება ქალაქში ფეხით გადაადგილება, მით მეტი მოქალაქე ცდილობს მაქანით იმოძრაოს, თუნდაც მოკლე დისტანციებზე. იმატებს ავტომობილების რაოდენობა და საბოლოოდ ქალაქი პრობლემების საწყის წერტილში ბრუნდება. საკითხის გადაწყვეტა მეთოდოლოგიისა და არსებული მიდგომის შეცვლას შეუძლია, რაც გამომწვევი მიზეზების კვლევაზე იქნება დაფუძნებული.

სპეციალური საჭიროებების მქონე ადამიანებისათვის თბილისის ქუჩებში გადაადგილება ხიდების გარეშეც საკმაოდ რთულია. ტროტუარებზე ნებადართული პარკირება, შენობების პირველ სართულებზე განთავსებული მაღაზიებისა თუ სხვა დანიშნულების საზოგადოებრივი დაწესებულებების კიბეებიანი შესასვლელები, ქუჩათა გადაკვეთებზე შექმნილი მოუხერხებელი გადასასვლელები, უხარისხოდ დაგებული ქვაფენილი თუ ასფალტი, ყველაფერი ეს შეუძლებელს ხდის ამ მოქალაქეების გადაადგილებას და ამიტომაც არის, რომ მათ ძალიან იშვიათად თუ შეხვდებით ქუჩაში.

თბილისიური ქუჩა ნამდვილ დაბრკოლებად იქცა ფეხით მოსიაულეთა დიდი ნაწილისათვის, მსგავსი მიდგომა კი მთლიანად ეწინააღმდეგება საზოგადოებრივი სივრცეების მოწყობის დასავლურ კონცეფციებს.

ის გზა, რომელსაც მუნიციპალიტეტი პრობლემის მოსაგვარებლად ირჩევს სეგრეგაციის იდეას უკვშირდება, რომელსაც ლე კორბუზიეს (Le Corbusier) ურბანულ ხედვამდე მივყავართ. ამ იდეებს საბჭოეთშიც ფართოდ უჭერდნენ მხარს. სხვადასხვა ტიპის სატრანსპორტო და საფეხმავლო სივრცეების ერთმანეთისაგან გამიჯვნის იდეა (სადაც უპირატესობა საავტომობილო ტრანსპორტს ენიჭება) დიდი ხანია უარყოფილია განვითარებულ სამყაროში.

საქალაქო მოძრაობის ორგანიზების თანამედროვე მიდგომები ამ იდეისგან რადიკალურად განსხვავდება. მათ შორის განსაკუთრებით საინტერესოა ზიარი სივრცის (Shared Cpase) კონცეფცია, რომელიც ევროპის ნაწილსა და ჩრდილოეთ ამერიკაში, 2000 წლიდან მოყოლებული იკიდებს ფეხს. ეს მეთოდი სეგრეგაციის პრინციპების საწინააღმდეგო მიდგომას გულისხმობს. მის საფუძველში ინტეგრაციის კონცეფცია დევს და ეწინააღმდეგება იდეას, ურბანულ ლანდშაფტში ერთმანეთისაგან გამოაცალკევოს სხვადასხვა ფუნქციები და მომხმარებლები. ეს კონცეფცია იძლევა ახალ შესაძლებლობებს მეტად ინკლუზიური და ადვილად მისადგომი ურბანული გარემოს შესაქმნელად. კონკრეტული სქემების დამუშვების პროცესში მოქალაქეები არიან ჩართული, მათ შორის განსაკუთრებული საჭიროების მქონე ადამიანებიც [ 4].

ევროპაში ასევე დიდ ყურადღებას უთმობენ ამ მიმართულებით არქიტექტორებისა თუ ურბანისტების პროფესიულ განვითარებას. მაგალითად, 2003 წლიდან მოყოლებული ყოველწლიურად იმართება შინდლერის საერთაშორისო სტუდენტური კონკურსი დევიზით „მისასვლელი ყველასთვის“ (Access For All). ეს კონკურსი მიზნად ისახავს ისეთი იდეების გენერირებას, რომლებიც უზრუნველყოფენ თითოეული მოქალაქის სრულ მობილურობას ურბანულ გარემოში, ადვილ მისასვლელებს ქალაქის ნებისმიერ წერტილში მიუხედავად მათი ასაკისა და ფიზიკური შესაძლებლობებისა. ასევე მიზნად ისახავს არქიტექტურული სკოლების წაქეზებას, რათა მათ თავიანთ სასწავლო პროგრამებში სათანადო ყურადღება დაუთმონ შეუფერხებელი მობილობის მნიშვნელობის გაცნობიერებას და „დაარწმუნონ სტუდენტები, რომ არქიტექტურა პირველ რიგში და უპირატესად ნიშნავს ქმნიდე ხალხისთვის“ [ 5].

2010 წლის ივლისის დასაწყისში ჩვენ განვახორციელეთ პროექტი, სადაც შევეცადეთ გამოგვეხატა ჩვენი დამოკიდებულება ამ საკითხისადმი. საფეხმავლო ხიდების ასასვლელებში დავამაგრეთ ტრაფარეტები, რომელიც „აფრთხილებდნენ“ გადამსვლელს, რომ ხიდები არ არის განკუთვნილი განსაკუთრებული საჭიროების მქონე პირებისათვის, მშობლებისათვის საბავშვო ეტლებით და ხანდაზმული ადამინაბისათვის. ჩვენი მიზანი იყო გამვლელების ყურადღება მიგვექცია ჩვენს საქმიანობაზე; თვალსაჩინო ილუსტრირების გზით მოქალაქეების ყურადღება გაგვემახვლებინა ხიდების დისკრიმინაციულ ფუნქციაზე.

ამ „ამკრძალავმა ნიშანმა“ გამოიწვია უარყოფითი რეაქცია, აგრესია. ნიშნებმა უმეტესწილად დაახლოებით ერთი კვირა იარსება გადასასვლელებზე. საბოლოოდ ტრაფარეტები ან ჩამოგლეჯილი, ან მთლიანად მოხსნილი იყო.

_____________________________________________________________

1.http://www.ambebi.ge/ekonomika/16082-ra-ujdeba-qalaqis-biujets-gadasasvleli-khidebi.html
2.გადასასვლელ ხიდებზე დაკვირვებისას აღმოვაჩინეთ, რომ გურამიშვილის გამზირზე შეეცადნენ ამ პრობლემის მოგვარბას. კიბის მარშებზე რელსებია მიმაგრებული, რომელიც მხოლოდ საბავშვო ეტლის გადასაადგილებლად თუ გამოდგება. ამ რელსების პარამეტრები არ ემთხვევა ინვალიდის ეტლისათვის განკუთვნილი რელსისა თუ პანდუსის ნორმას.
3. http://networkedblogs.com/5Ls4c
4. http://www.hamilton-baillie.co.uk/_files/_publications/6-1.pdf
5. http://www.schindleraward.com/